Мусулмандар чыдамсыздык менен күткөн Рамазан айына 5 күн калды.
Орозо – бул мусулмандардын ыйык Рамазан айында аткара турган ибадаттарынын бири. Ал таң аткандан ниет кылып, күн батканга чейин тамак-аштан, суусундуктан жана жыныстык мамиледен алыс болуу аркылуу аткарылат.
Орозо кимдерге парз?
Мусулман болушу керек
Акыл-эси жайында болушу керек
Балиг (жашы жеткен) болушу керек
Орозо кармоого физикалык жактан күчү жетиши керек
Сапарда болбошу керек (сапарда жүргөн адамга уруксат берилет, кийин кармайт)
Орозонун эрежелери
Орозо кармаган адам шилекейин жутса болобу?
Ооба, шилекейди жутуу орозону бузбайт. Бирок атайылап көп топтоп туруп жутуу максаттуу иш болгондуктан, муну кылбоо сунушталат.
Тиш тазалоого уруксат берилгенби? Тиш паста колдонсо болобу?
Ооба, тиш тазалоого уруксат берилет. Тиш пастасын колдонсо болот, бирок аны жутуп жиберүүдөн этият болуу керек.
Уктап калып, убагында ооз жаппай калса эмне болот?
Эгер адам уктап калып, таң атканын билбей тамактанып алса, орозосу жарактуу эмес болуп калат. Бирок ниет кылган болсо, калган убакытта тамактануудан баш тартып, орозосун улантып, кийин ошол күндү каза кылышы керек.
Эрте ооз жаап, кечирээк ооз ачса болобу?
Жок, ооз жабуу жана ачуу белгиленген убакытта аткарылышы керек. Эрте ооз жабуу да, кечирээк ооз ачуу да максаттуу түрдө болбошу керек.
Ооруп калып, айыкканда орозо кармашы керекпи?
Ооба, эгер адам ооруп калса жана орозо кармоого кудурети жетпесе, айыккан соң каза орозолорун толуктап кармап берет.
Жол жүргөн киши оозун ачып алса болобу?
Ооба, сапардагы адамга орозосун ачууга уруксат берилет. Бирок орозо кармай алса, улантса жакшы. Эгер ачып койсо, кийин каза кылат.
Орозо убагында сууга түшүүгө болобу?
Ооба, сууга түшүүгө болот, бирок сууга чумкуганда кулакка, мурундун ичине же оозго суу кирип кетпешине этият болуш керек.
Орозо кармап жаткан учурда кусуп жиберсе орозо бузулабы?
Эгер адам өз эрки менен куса турган болсо, орозосу бузулат. Ал эми кокусунан куса турган болсо, орозо бузулбайт.
Ооз чайкаса болобу?
Ооба, оозду чайкоого уруксат берилет, бирок сууну жутуп жибербөө керек.
Унутуп тамак жеп, суу ичип же тамеки тартып алса орозо бузулабы?
Жок, эгер адам унутуп тамак жеп же суу ичип алса, орозосу бузулбайт. Бирок эстегенде дароо токтотушу керек. Тамеки тартуу орозону бузат.
Рамазандан калган карызды качан кармайт?
Рамазан айынан калган орозолорду кийинки Рамазан келгенге чейин каалаган убакта каза кылса болот. Бирок кечиктирбестен мүмкүн болушунча эртерээк аткарган жакшы.
Рамазандан башка айларда да орозо кармалабы?
Ооба, Рамазандан тышкары да нафил (кошумча) орозолор кармалат. Айрыкча дүйшөмбү, бейшемби күндөрү, Айттан кийинки 6 күн, Арафа күнү жана Ашура күнү орозо кармоо сүннөт болуп саналат.
Бала эмизген аялдар орозо кармаса болобу?
Эгер бала эмизген эне өзү же баласы үчүн коркунуч жаралса, орозону кармабаса болот. Кийин ошол күндөрдү каза кылат.
Орозо кармаган адам учурашканда өпсө болобу?
Никелүү жубайлардын бири-бирин өбүшү адатта орозону бузбайт. Бирок бул жыныстык каалоо күчөп кетишине алып келсе, андан алыс болуу сунушталат.
Орозо учурунда тиш доктурга барса болобу?
Ооба, барса болот. Бирок дары же суу жутуп албоого этият болуш керек.
Орозо учурунда укол алып, же анализ тапшырса орозо бузулабы?
Витаминдик же азыктык заттарды камтыган уколдор орозону бузат. Дарылоо максатындагы уколдор бузбайт. Кан анализин тапшырса, орозо бузулбайт.
Орозо кармагандар дары ичсе болобу?
Жок, күндүз дары ичүү орозону бузат. Түнкүсүн ичүү керек же оорукчан болсо, кийин каза кылат.
Кимдерге орозо кармаганга болбойт?
Катуу ооруп жаткан адамдарга. Карыган жана орозо кармоого күчү жетпегендерге (алар фитир садага беришет). Айыз жана нифас мезгилиндеги аялдарга (кечиримдүү себеп менен кийин каза кылышат).
Орозодо кирпик жана тырмак өстүрсө болобу?
Кирпик, тырмак өстүрүүнүн орозого эч кандай тиешеси жок. Эгер намаз окуса анда намазы жараксыз болуп калат.